Tuinontwerp voor een voortuin
De uitdagingen van de tuinontwerper
“O ja, en dan hebben we nog het tuinontwerp voor de voortuin.” Hoewel de voortuin vaker wordt betreden dan de achtertuin, gaat er vaak de minste aandacht naar toe. Dat is jammer, want de voortuin bepaalt het aanzicht van je huis. Toegegeven, het is een lastige ruimte, want het is voor veel mensen vooral een logistieke ruimte. Auto’s, fietsen en kliko’s moeten er onderdak vinden en er moet een goede route zijn naar de voordeur en eventueel naar de garage berging of achterom. Daar valt geen eer aan te behalen, is dan al gauw de gedachte. Niets is minder waar. Ook voor de voortuin kan een eigenzinnig tuinontwerp gemaakt worden.
De truc van een goed tuinontwerp voor de voortuin is om niet te beginnen met meteen alle functies in te tekenen, want dan krijg je precies de voortuin die al je buren al hebben, maar om te beginnen met de sfeer die je nastreeft. Dat klinkt niet heel praktisch en dat is ook precies de bedoeling. Hoe zie je jezelf en wat wil je uitdrukken met je huis en tuin. Welk gevoel wil je krijgen als je ‘s avonds je auto voor de deur parkeert? Dit gevoel is waarmee we als tuinontwerper aan de slag gaan met een voortuin.
Bij dit project in Amsterdam Sloten was het voor de opdrachtgevers belangrijk dat de voortuin een stoere, robuuste uitstraling zou hebben. Dit vertaalden we naar een tuinontwerp waarin natuurlijke, zware materialen in combinatie met luchtige transparante beplanting de hoofdrol spelen. Zwerfkeien van een meter doorsnede vullen de kleine ruimte en creëren een gevoel van ruimte en schaal. Natuursteen kasseien liggen in een los patroon en worden aangevuld met een lichte kleur split. Op de scheiding tussen voortuin en straat plaatsen we een bijzonder stoer landelijk post & rail hek. Door juist in deze kleine ruimte te kiezen voor deze stevige materialen ontstaat een heel eigen sfeer, een eigen karakter.
Ook behoefte aan een eigenzinnig tuinontwerp? Neem contact met ons op om vrijblijvend de mogelijkheden te bespreken.
Tuinontwerp stadstuinen Amsterdam in Tuinontwerp 2017
In het blad Tuinontwerp 2017 staat een selectie van ideeën van onze tuinontwerpen voor stadstuinen in Amsterdam en omgeving. We worden regelmatig benaderd door tijdschriften en andere media met de vraag of ze één van onze tuinen mogen publiceren. Het leuke daarvan is dat dit ons ook dwingt na te denken over ons vak en over de tuinen die we hebben gemaakt. Waarom maak je bepaalde ontwerpkeuzes? Waar sta je voor als ontwerper? Dit helpt ons een steeds beter beeld te krijgen van ons eigen werk en drijfveren. En hierbij dan meteen een poging om dat maar eens samen te vatten.
Een tuin is voor ons in de eerste plaats vrijheid. Vrijheid van conventies voor ons als ontwerper en vrijheid van verplichtingen voor de eigenaren. In een tuin mag, nee moet je los kunnen laten omdat de natuur er een grote rol speelt, met haar eigen dynamiek en ritme. En dat geeft een prettige rust, want je kunt een tuin niet tot in de kleinste details 'af-stylen' zoals dat binnen wel kan (en vaak ook gebeurt). Een tuin heeft dus meer een eigen leven en niet alles hoeft uit jou als ontwerper of bewoner te komen.
Om deze vrijheid niet in chaos te laten ontaarden is er een goed tuinontwerp nodig. Maar we geven onmiddellijk toe dat de term chaos in de natuur eigenlijk niet van toepassing is. De natuur kent alleen maar verschillende vormen van organisatie, die soms op ons chaotisch kunnen overkomen. De chaos zit dus niet in de natuur, maar in onze behoefte aan ordening. Een goed tuinontwerp is wat ons betreft dan ook een tuinontwerp dat een balans vindt tussen de natuurlijke dynamiek enerzijds en onze behoefte aan ordening en structuren anderzijds.
Tuinontwerp patiotuin in Amstelveen
Dit tuinontwerp maakten we voor een patiotuin in Amstelveen in een kleinschalig nieuwbouwproject. De oppervlakte van de tuin is beperkt, zoals bij veel nieuwbouwwoningen in de drukke Randstad. En zoals altijd is de opdracht voor ons als tuinontwerper om van zo'n kleine ruimte een grootse tuin te maken. Deze tuin heeft een oppervlakte van circa 5,5 bij 9 meter. De door de aannemer opgeleverde berging is vrij dominant en bekleed met plaatjes van cementvezel.
Ruimte creëer je door in te delen. En dat deden we ook in dit tuinontwerp in Amstelveen. Een fout die vaak bij een tuinontwerp van een kleine tuin wordt gemaakt gemaakt is om alle tuinelementen zoveel mogelijk naar de zijkanten weg te schuiven. Het idee is dat de oppervlakte dan maximaal wordt benut. Op zich klopt dat, maar visueel wordt de tuin er kleiner van. Ons gevoel van ruimte wordt niet bepaald door meetkundige gegevens, maar door hoe wij de ruimte beleven. En die beleving komt tot stand via onze ogen. De basis van ieder goed tuinontwerp is een plan hoe onze ogen door de tuin worden geleid. Door in de tuin elementen te plaatsen (bijvoorbeeld een wand, een tafel, een haag, een boom of een kunstwerk) ontstaat er ruimte achter dit element. Hierdoor beleven we de tuin als ruimtelijker. In deze patiotuin in Amstelveen hebben we ervoor gekozen om de ruimte te vergroten door 3 transparante 'vensters' te plaatsen en te bespannen met blauw koord.
Juist in kleine tuinen is het dus belangrijk om niet alles dat hoogte en volume heeft maar naar de zijkanten weg te duwen vanuit het idee dat dat meer ruimte oplevert. Door een kleine tuin subtiel te verdelen in verschillende 'kamers' ontstaat er ruimte. Die kamers kunnen al gesuggereerd worden door een kleine verhoging of door een ander materiaal toe te passen. Zo kan ook een tuinontwerp voor een kleine patiotuin zoals hier in Amstelveen leiden tot een groots effect.
Samenspel tussen architect en tuinontwerper
De architectuur van een huis en van een tuin hangen nauw met elkaar samen. Een goede tuinarchitect kan de sterke kanten van een huis benadrukken en de mindere maskeren. De rol van tuinarchitect is zo beschouwd altijd ondergeschikt aan die van de 'gewone' architect. Dat is niet terecht.
De architectuur van een huis en van een tuin hangen nauw met elkaar samen. Een goede tuinarchitect kan de sterke kanten van een huis benadrukken en de mindere maskeren. De rol van tuinarchitect is zo beschouwd altijd ondergeschikt aan die van de 'gewone' architect. Dat is niet terecht. Dit huis in de buurt van Haarlem heeft twee duidelijke vormen: een driehoek en een rechthoek. Naast elkaar geplaatst levert dat een lange gevel op van wel 20 meter. Deze lengte is in het tuinontwerp benadrukt. Er zijn geen 'tuinkamers' gemaakt, maar de hele voortuin is één grote ruimte. Om de voortuin structuur en samenhang te geven is er gekozen voor een herhaling van dezelfde beplanting, een meanderende vijver en de plaatsing van drie houten driehoekige elementen die een echo zijn van de lijnen van het huis. Samen met de schuin aflopende haag zorgen zij voor spanning en harmonie in combinatie met de natuurlijke, losse beplanting. Tot slot is om de twee hoofdvormen van het huis met elkaar te verbinden de entree van een brede luifel voorzien: een ingreep op de architectuur van het huis. Ik roep tuinarchitecten op om dat vaker te doen. Heel verfrissend!. Bijna iedere tuinontwerper heeft wel eens een project gehad waar de architect de tuin al had ingericht. Links de oprijlaan, rechts het terras, een tuintrap hier en een muurtje daar. Als tuinarchitect of tuinontwerper ben je dan eigenlijk een soort stukadoor of schilder: je mag zorgen voor een aantrekkelijk sausje in de vorm van beplanting. Dat kan heel bevredigend werk zijn, maar toch haalt deze werkwijze niet het maximale uit de mogelijkheden die tuinarchitectuur biedt. Want tuinarchitectuur gaat niet in de eerste plaats om planten, maar om ruimte, beeld, sfeer en functionaliteit. Mijn oplossing: laat de verschillende architecten niet na, maar met elkaar werken. Vanaf het allereerste begin. Zo krijg je als opdrachtgever van het beste van twee werelden.